ارزیابی خصوصیات کیفی گیاه دارویی زوفا (Hyssopus officinalis L.) در خشک کردن با تابش مادون قرمز

شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.876.97.5.1575.1586 به‌منظور بررسی تأثیر شدت تابش مادون قرمز و سرعت جریان هوا بر برخی از خصوصیات کیفی گیاه دارویی  زوفا (Hyssopus officinalis L.) در طی فرایند خشک کردن، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. شدت تابش مادون قرمز در سه سطح 0.2، 0.3 و 0.5 وات بر سانتی‌متر مربع و سرعت جریان هوا در سه سطح 5/0، 1 و 5/1 متر بر ثانیه در این آزمایش مورد بررسی قرار گرفتند و صفاتی همانند ویژگی‌های رنگ، محتوی و ترکیب اسانس ارزیابی شد. نتایج نشان‌دهنده تأثیر معنی‌دار تیمارها بر تمامی صفات مورد مطالعه بود. در شدت تابش 3/0 وات بر سانتی‌متر مربع، با افزایش سرعت جریان هوا بسیاری از شاخص‌های مطلوب رنگ همانند شاخص روشنایی (L*)، سبزی (a*) و خلوص رنگ (کروما) افزایش معنی‌داری یافت و به‌طور کلی رنگ نمونه‌ها در شدت تابش‌های پایین بهتر حفظ گردید. محتوای اسانس نمونه‌های خشک شده در شدت تابش‌های 0.2 و 0.3 وات بر سانتی‌متر مربع به‌طور متوسط حدود 2/0% بیشتر از شدت تابش 0.5 وات بر سانتی‌متر مربع بود. افزایش سرعت جریان هوا در شدت تابش‌های پایین باعث کاهش درصد اسانس شد ولی در شدت تابش 0.5 وات بر سانتی‌متر مربع با افزایش سرعت جریان باد، میزان اسانس 0.17% افزایش یافت. میزان ترکیب سیس-پینوکامفن در اسانس نمونه‌های تیمارشده با شدت‌های پایین تابش مادون قرمز بیشتر از تیمارهای دارای شدت بالای این پرتو بود، به‌طوری که میزان این ترکیب در شدت تابش 0.2 وات بر سانتی‌متر مربع، 3.5% تا 18.9% بیشتر از 0.5 وات بر سانتی‌متر مربع بود. به‌طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که بهره‌گیری از شدت تابش‌های پایین پرتو مادون قرمز در فرایند خشک کردن زوفا، ضمن حفظ خصوصیات رنگ برگ‌ها، می‌تواند سبب حفظ محتوای اسانس و اجزای اصلی آن گردد.